By Çin, ender toprak elementlerinin (NTE) ihracatını 3 Nisan’dan itibaren durdurdu. ABD ile devam eden ticaret savaşı bağlamında alınan bu karar, bilhassa elektrikli araç, savunma sanayi, havacılık ve bağlantı teknolojileri üzere dalları direkt etkiliyor.
ABD’DE ÜRETİM KRİZİ
New York Post’un haberine nazaran bu yasak ABD için adeta üretim krizine yol açtı.
NTE’ler olmadan, savaş uçaklarından cep telefonlarına, Tesla motorlarından füze sistemlerine kadar birçok eserin üretimi durma noktasına geldi.
İhracat lisansı yok, sevkiyatlar durdu
7 ELEMENTİN İHRACATINA ÖZEL LİSANS ZORUNLULUĞU
Çin Ticaret Bakanlığı, disprosiyum, itriyum, samaryum, gadolinum, terbiyum, lutesyum ve skandiyum dahil olmak üzere yedi elementin ihracatına özel lisans mecburiliği getirdi. Lakin sistem şimdi tam olarak kurulmadığı için hiçbir ülkeye sevkiyat yapılamıyor.
ABD İTHALATININ YÜZDE 70’İ ÇİN’DEN
Uzmanlara nazaran Çin’in denetim altına aldığı bu metaller uydu sistemleri, akıllı füzeler, batarya teknolojileri, radar sistemleri, nükleer reaktörler, lazer sistemleri ve güç depolama tahlillerinde kullanılıyor. ABD ithalatının yüzde 70’i Çin’den sağlanıyor.
“ÇİN DÜNYADA İNHİSAR KURDU”
ABD’nin stratejik maden uzmanı Drew Horn, “Bu elementler her şeyin içinde var. Çin, bu kaynaklarla dünya üretimini yöneten bir inhisar kurdu” dedi. Horn, Çin’in bu adımı ABD’ye karşı bir baskı aracı olarak kullandığını savundu.
ABD’NİN BİR SONRAKİ GAYESİ NE?
Uzmanlar, ABD’nin bu krizi dost ülkelerle yeni tedarik zincirleri kurarak aşmayı hedeflediğini belirtiyor. Pekin’in bu usul ticari atakları, ABD’nin yerli üretim projelerini ve güç bağımsızlığı stratejilerini hızlandırmasına da taban hazırlıyor.
ELEMENTLER OLMAZSA ÜRETİM OLMUYOR
Çin’in kısıtlama getirdiği ve çağdaş teknolojide vazgeçilmez olan birtakım az toprak elementleri:
Disprosiyum (Dy): Yüksek ısıya güçlü mıknatıslar
İtriyum (Y): Süper iletkenler ve lazer sistemleri
Gadolinum (Gd): MR aygıtları ve nükleer reaktörler
Samaryum (Sm): Akıllı silahlar ve füze sistemleri
Terbiyum (Tb): LED ekranlar ve manyetik depolama
Lutesyum (Lu): PET tarama cihazları
Skandiyum (Sc): Hafif alaşımlar ve havacılık
