By Yargıtay Hukuk Genel Kurulu, emsal bir karara imza attı…
Davacı vekili dilekçesinde mutabakatlı boşanmaya destek kontrat uyarınca müvekkili tarafından davalıya aylık bin 500 dolar yoksulluk nafakası ödenmesine karar verildiğini, fakat davacının ilerleyen yıllarda ekonomik durumunun berbata gittiğini, dava konusu edilen aylık bin 500 dolar nafakanın öncelikle hükmedilen yoksulluk nafakasının kaldırılmasına, bu mümkün olmadığı takdirde aylık 850 lira fiyatına indirilmesine karar verilmesini talep etti.
Davalı vekile yanıt dilekçesinde karşı tarafın avukatı, müvekkil aleyhine gerçeğe ters savlarla açılan ve yeterli niyet, doğruluk, dürüstlük ve bilhassa mukaveleye bağlılık unsurlarına muhalif bulunan davayı kabul etmediklerini, taraflar ortasındaki evliliğin davacının şu anda evli olduğu eşi ile müvekkilini aldatması nedeniyle sonlandığını, boşanmayı sağlamak gayesiyle davacının müvekkiline aylık bin 500 dolar nafakayı ödemeyi kabul ettiği gerekçesiyle davanın reddini savundu.
İLK DERECE MAHKEME DAVANIN KISMEN KABULÜNE KARAR VERDİ
İlk derece mahkemesi, tüm belge kapsamını kıymetlendirerek davanın kısmen kabulü ile davalı faydasına bin dolar yoksulluk nafakası takdirine, 22.12.2021 tarihli ek karar ile de nafaka davalarında reddedilen kısım üzerinden vekâlet fiyatına hükmedilemeyeceği gerekçesiyle davalı vekilinin bu istikamete ait talebinin reddine karar verdi. Birinci derece mahkemesinin belirtilen kararına karşı müddeti içinde taraf vekillerince 22.12.2021 tarihli ek karara karşı davalı vekili tarafından istinaf müracaatında bulundu.
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ NAFAKAYA 2 BİN 500 TL’YE UYARLADI
Bölge Adliye Mahkemesinin kararında dava tarihi prestiji ile somut olaya bakıldığında davacının TL üzerinden emekli aylığı aldığı, boşanmanın katılaştığı tarihteki TCMB alış kurunun 1,64 TL, eldeki dava tarihinde ise 7,38 TL olduğu, kur farkları ve ekonomik göstergeler dikkate alındığında döviz üzerinden belirlenen yoksulluk nafakasının Türk lirası olarak uyarlanması gerektiği belirtilerek, İstanbul 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 25.03.2003 tarihli ilâmı ile bayan faydasına hükmedilen aylık bin 500 dolar yoksulluk nafakasının dava tarihi olan 05.01.2021 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere Türk lirasına uyarlanmasına ve aylık 2 bin 500 TL yoksulluk nafakası ödenmesine hükmedildi.
YARGITAY 2. HUKUK DAİRESİ KARARI BOZDU
Bölge Adliye Mahkemesinin kararını bozan Yargıtay 2. Hukuk Dairesi, bozma ilâmında şu tabirlere yer verdi:
Somut olayda mahkemece yaptırılan tarafların toplumsal ve ekonomik durum araştırmalarında davalının emekli olduğu, 2 bin TL emekli maaşı aldığı, 3 bin TL kira bedelini kardeşinin aldığı, bakmakla yükümlü olduğu fizikî engelli anne ve bir çocuğunun olduğu, davacının emekli olduğu 3 bin 500 TL civarında emekli maaşı aldığı, bin 300 TL kira verdiği, tekrar evlendiği, eşi ve bu eşinden olan 2012 doğumlu çocuğunun olduğu, eşinin danışmanlık şirketi olduğu anlaşılmıştır.
“DAVACININ GELİR SEVİYESİNİN YÜKSEK OLDUĞU ANLAŞILMAKTADIR”
Davacının her ne kadar eşine ilişkin olduğu anlaşılan şirketin az paylı ortağı olduğu görülse de davacının banka dökümleri ve şahit beyanları da ayrıyeten değerlendirildiğinde davacının gelirinin yalnızca emekli maaşı ile sonlu olmayıp, gelir seviyesinin yüksek olduğu anlaşılmaktadır. Münasebetiyle tarafların boşanma tarihinde yapılan toplumsal ve ekonomik durum araştırması ile huzurdaki dava tarihinde yapılan araştırma ortasında çok bir düzgünleşme ya da kötüleşme olmadığı sabittir.
“NAFAKANIN İNDİRİLMESİ YANLIŞSIZ OLMAYIP, BOZMAYI GEREKTİRMİŞTİR”
Davacının boşanma protokolü ile belirlenen yoksulluk nafakasını ödemeyi kabul etmesi sonrasında ortadan geçen vakit içerisinde tarafların her ikisinin de protokol gereği ve tekrar mahkemece de kabul edildiği üzere erkeğin boşanmanın gerçekleştiği tarihe nazaran ekonomik durumunda çok bir kötüleşmenin olmadığı, davalı bayanın da toplumsal ve ekonomik durumunda dava tarihi itibariyle çok bir değişiklik olmadığı, döviz kurundaki değişiklik davacının öngöremeyeceği derecede ülke bazında ön görülemeyen bir kriz nedeni ile ani bir artış formunda meydana gelmediği, uyarlamayı gerektirecek mahiyette olmadığı dikkate alındığında davanın reddine karar verilmesi gerekirken yazılı formda karar tesisi ile yoksulluk nafakasının indirilmesi gerçek olmayıp, bozmayı gerektirmiştir.
DOSYA YARGITAY HUKUK GENEL KURULU GÜNDEMİNE TAŞINDI
Bölge Adliye Mahkemesi, her ne kadar Yargıtay bozma ilâmında tarafların durumlarında inanılmaz değişiklik olmadığı kabul edilmiş ise de yoksulluk nafakasının başlangıç tarihi olan 2003 yılından sonra davacının ekonomik ve toplumsal durumunun olumsuz tarafta, buna karşılık davalının ise epeyce olumlu istikamette geliştiği, yoksulluk nafakasının başlangıç tarihi ile eldeki dava tarihi ortasında dolar kurunda yaklaşık 4,5 katlık bir artışın yaşandığı gerekçesiyle direnme kararı verdi. Direnme kararına karşı müddeti içinde davalı vekili tarafından temyiz isteminde bulundu ve evrak, Yargıtay Hukuk Genel Kurulu gündemine taşınmış oldu.
“Süresiz ve kuralsız döviz cinsinden taahhüt edilen yoksulluk nafakasının 18 yıllık müddet sonunda tarafların ekonomik ve toplumsal durumlarına bakıldığında uyarlanması gerekir.”
YARGITAY HUKUK GENEL KURULU KARARI ONADI
Yargıtay Hukuk Genel Kurulu, temyiz incelemesi sonucunda Bölge Adliye Mahkemesinin kararını onadı. Onama ilâmında şu sözlere yer verildi:
Davalı fiiller ortasındaki istikrarın sarsılmadığını da savunmuştur. Karşılıklı fiiller içeren kontratlarda tarafların birbirine sağlamayı taahhüt ettikleri fiiller ortasında bir menfaat istikrarının bulunduğu kabul edilir.
NAFAKANIN TÜRK LİRASI CİNSİNDEN ÖDENMESİNE KARAR VERİLDİ
Savunma kapsamında; erkeğin -kolayca boşanma- tarafında menfaat elde ettiği, bunun karşılığında döviz cinsinde nafaka ödemeyi kabul ettiği ileri sürülmüştür. Meğer nafakanın hükmedildiği tarih ile direnme karar tarihindeki döviz kuru karşılaştırıldığında ve bilhassa erkeğin dava tarihinde olduğu üzere günümüzde hala döviz cinsinden gelir elde etmediği gözetildiğinde nafaka borçlusunun ‘Bin 500 dolar yoksulluk nafakasına yönelik‘ fiilini ifa etmesi için harcaması gereken efor ile nafaka alacaklısının menfaati kıyaslandığında, ortada bir orantısızlığın olduğu kabul edilmelidir. Bu türlü olunca döviz cinsinden karar altına alınan yoksulluk nafakasının Türk Lirası cinsinden ödenmesine karar verilmesine dair verilen karar isabetli olmuştur.
