By Küresel ticaretin iki devi ABD ile Çin ortasındaki tansiyon, dünya lojistik zincirinde alarm zillerini çaldırdı. Çin çıkışlı konteyner gemilerinin seferleri iptal edilmeye başlarken, Türk lojistik firmaları pandemi periyodunu hatırlatan bir darboğaza karşı uyarıyor.
Ekonomim’de yer alan habere nazaran Rif Line Türkiye Genel Müdürü Mehmet Serkan Erdem, “Çin’den ABD’ye giden gemilerde sefer iptalleri giderek artıyor. Bu motamot pandemi vaktine benziyor. O periyotta Çin’den yükleme yapılamamıştı. Sonrasında patlayan talep nedeniyle gemilerde yer ve konteyner bulunamamıştı. Tıpkı tablo tekrar oluşuyor. Fırtına öncesi sessizlik var. Adeta déjà vu yaşıyoruz. Tarife sorunu uzun sürerse Türkiye de bu krizden önemli formda etkilenecek. Çin- ABD çizgisine yönlendirilecek kapasite nedeniyle Türkiye’de konteyner bulmak zorlaşacak” diye konuştu.
Erdem, Çin’in Shanghai ve Ningbo limanlarından ABD’ye giden gemilerin yüzde 60 kapasiteyle boş çıktığını belirterek, bu durumun yakında tüm pazarı etkileyeceğini tabir etti.
1 AYLIK BİLE STOK YOK
Türkiye’nin bu sürece hazırlıklı olması gerektiğini vurgulayan Fazilet, “İstanbul, Mersin, Gemlik ve İzmir’de bulunan boş konteyner sayımız 800-900 düzeyinden 400- 500’e düştü. Temmuzdaki ABD tarifeleri öncesi, Tayland, Hindistan ve Malezya üzere pazarlardan gelen konteynerler ağır formda ABD’ye yönlendiriliyor. Bu gidişle 2-3 haftaya kadar elimizde konteyner kalmayabilir. Çin’den yükleme olmayınca Güneydoğu Asya’daki ülkeler ABD’ye kaydı. Bölüm bu türlü bir dengesizliği sevmez” açıklamasını yaptı.
KRİZ YAKLAŞIYOR
Armada Denizcilik Ortağı Cihan Özkal da yeni bir konteyner krizi yaşanabileceğinin sinyallerini aldıklarını belirterek, ticaret akışındaki belirsizliğe dikkat çekti. Özkal, “Vergi oranları şimdi netleşmediği için lojistik planlamalar yapılamıyor. Bu da ticareti sekteye uğratıyor. ABD ile Çin’in mutabakatı çok kritik, aksi takdirde bu kriz daha da büyür” dedi.
PANDEMİDE DIŞ TİCARETTE DEĞERLİ KAYIPLAR YAŞANDI
MSC Türkiye Genel Müdürü Barış Dilek ise kısa vadede konteyner krizi öngörmediklerini söz etti. Süveyş Kanalı’nın yine kullanılmaya başlanmasının rahatlama yaratabileceğini belirten Dilek, “Ancak servis kapanmaları ve şirket birleşmeleri üzere yapısal değişiklikler Türkiye için kıymetli zorluklar doğurabilir” dedi.
Hatırlanacağı üzere; 2020’de pandemi nedeniyle Çin’de üretim durmuş, bu da global konteyner trafiğinde büyük bir krize neden olmuştu. Arz-talep istikrarı bozulmuş, navlun fiyatları rekor düzeylere çıkmıştı. Bu durum, Türkiye’nin dış ticaret taşımalarında da değerli kayıplar yarattı.
SEKTÖR TEMSİLCİLERİNDEN ÖNERİLER
Sektör temsilcilerine nazaran, Çin ve ABD ortasında sağlanacak bir ticaret mutabakatı dahi Türkiye için olumsuz sonuçlar doğurabilir. Rif Line Türkiye Genel Müdürü Erdem, “ABD’de depolar boşalıyor, sırada raflar var. Talep patlayınca tüm kapasite Çin-ABD sınırına yönlenecek. Türkiye’ye konteyner kalmayabilir. Bilhassa Aliağa ve Mersin üzere limanlara boş konteyner sevkiyatı yapılmalı. Ticaret Bakanlığı ve TİM, MSC, Maersk, Hapag-Lloyd üzere firmalarla tahlil için görüşmeli” diye konuştu.
Danışmanlık şirketi Drewry’ye nazaran, global konteyner nakliyeciliği hacmi yüzde 1 düşebilir. Bu, 1979’dan bu yana üçüncü sefer konteyner trafiğinde daralma yaşanması manasına geliyor. Trump idaresinin Çin mallarına yüzde 145’e kadar ithalat vergisi uygulaması ve Çin’in misillemeleri, global nakliyeciliği olumsuz etkiliyor. ABD’nin Çin’den ithalatının yüzde 40 oranında düşebileceği kestirim ediliyor.
Drewry Dünya Konteyner Endeksi, bu hafta yüzde 3 düşerek 40’lık konteyner başına 2.091 dolara geriledi. Böylelikle son 5 aydaki düşüş yüzde 50’ye dayandı. Lakin uzmanlar, bu düşüşün süreksiz olduğuna dikkat çekiyor. Pandemide 10.500 dolar düzeyine çıkan Shanghai-Rotterdam navlununun 20 bin dolara ulaşabileceği tasası lisana getiriliyor. Zira pandemi devrinden farklı olarak Kızıldeniz krizi de sürüyor.
