By Atıştırmalıkların ve temel besin unsurlarının “yüksek proteinli” versiyonları, krepten makarnaya, sütlaçtan pizzaya kadar süpermarket raflarının her yerinde.
Ünlüler de artık bu işin içerisinde. Khloe Kardashian iki hafta evvel “lezzetli bir atıştırmalık ve gününüzü besleyecek bir protein takviyesinin harika birleşimi” olarak tanımladığı Khloud Protein Popcorn isimli patlamış mısır markasını tanıttı.
Zac Efron da Ocak ayında protein açısından güçlü bir yulaf lapasını duyurdu.
Ancak bu artan protein reklamı yalnızca bir pazarlama hilesi mi yoksa kas yapmaya yahut sağlıklı bir hayat sürmeye çalışıyorsanız bu eserler sahiden yararlı mı? Ve ekstra maliyete paha mi?
Bu eserlerin satışları .
Araştırma kuruluşu Mintel’in BBC News ile paylaştığı datalara nazaran, 2025’in birinci üç ayında spor beslenme eserleri hariç, piyasaya sürülen besin eserlerinin yüzde 8,3’ü protein kaynağı olduğunu ya da yüksek oranda protein içerdiğini sav ediyor.
Bu oran 2024 yılında yüzde 6,1 ve bir evvelki yıl yüzde 4,6 idi.
Mintel’de araştırma yöneticisi olan Kiti Soininen, protein argümanlarının tavuk ve bakliyat üzere doğal olarak yüksek besin düzeylerine sahip besinlerin yanı sıra beklemediğiniz eserlere de eklendiğini söylüyor.
“Tatlılar, granola, krepler, hatta tek tük pizzalar bile yüksek protein argümanıyla ortaya çıkıyor” diye konuşan Soininen şöyle devam ediyor:
“Protein, şu anda biraz ‘sağlıklı hayat ışıltısının’ tadını çıkarıyor”
Liverpool’da şahıslara özel antrenörlük yapan Ethan Smith, yüksek proteinli diyetlerin kas geliştirmek için gerekli olduğunu, lakin bunun mağazalarda gördüğünüz yüksek proteinli atıştırmalıklar ve içeceklerle olamayacağını söylüyor.
Bu tip eserlerin öbür besinlerden üstünlüğü olmadığına inanan Smith, “İhtiyacınız olan proteini sebzelerden ve yağsız etlerden alabilirsiniz” diyor.
Smith’e nazaran, yüksek proteinli atıştırmalıkların rahatlığı, müşteriler ortasında bu besine yönelik olumlu algıyla birleştiğinde, üreticiler proteini bir pazarlama aracı olarak kullanmaya yöneliyor.
Üreticilerin eserlerinin protein içerdiğini sav edebilmeleri için, güç bedelinin en az yüzde 12’sinin protein kaynaklı olması gerekir.
Bir eserin yüksek protein içerdiğini argüman etmek içinse bu oran en az yüzde 20 olmalı.
Bu oranlara ulaşmaya yardımcı olmak için eserlerine fındık ve bakliyat üzere protein açısından güçlü bileşenler ekleyebilir yahut suyu azaltarak daha ağır hale getirebilirler.
Smith, “İnsanların ivedilikle yiyeceği bir öğlen yemeğinde, iki haşlanmış yumurta yerineneden bir proteinli bara yahut içeceğe uzandığını anlayabilirsiniz” diyor ve devam ediyor:
“12 yıllık şahsî antrenörlük hayatımda, proteinin yararları konusunda hiç bu kadar abartı görmemiştim.”
Proteinin yararları kas geliştirme ve spor performansından, iştahı bastırarak kilo vermeye ve hamilelik sırasında bayanlara yardımcı olmaya kadar uzanır.
Beslenme alanında öğretim vazifelisi Dr. Paul Morgan’a göre, kas geliştirmeye çalışıyorsanız, her gün beden yükünüzün kilogramı başına yaklaşık 1,6 gram protein tüketmeniz gerekir.
Dr. Morgan, genel sıhhatini muhafazaya çalışan ortalama bir insan için bu sayının kilogram başına 1,2 gram civarında olması gerektiğini söylüyor.
Protein içeriklerinin reklamını yapan süpermarket eserlerinin birçoklarının “aldatıcı” olduğunu düşünüyor ve bunların reklamı yapıldığı kadar güzel olmayabileceği konusunda uyarıyor:
“Bence bunların bir yararı olabilir ancak birçoğu çok işlenmiş besinler olduğu için ve bu bahiste gereğince bilgi sahibi olmadığımız için ihtiyatlı olmak gerektiğini düşünüyoruz.”
Çok fazla protein tüketmenin riski
Aşırı işlenmiş besinler, geçtiğimiz ay yayımlanan ve erken mevtle ilişkilendirilen bir araştırmayla birlikte son vakitlerde mercek altına alındı.
Araştırmacıların, iki benzeri protein kaynağından biri çok işlenmiş olduğunda kaslar üzerindeki farklı tesirlerini anlamaya çalıştıklarını belirten Dr. Morgan, bir diğer sorunun da kalori olduğunu belirtiyor.
Fazla kalorinin bedende yağ olarak depolandığı için, daha fazla protein tüketmeye çalışan insanların en sık karşılaştığı sorun kilo almak.
Protein reklamı yapılan kimi atıştırmalıklar ve içecekler, misal içerikler kullanan olağan eserler kadar kaloriye sahip olabiliyor.
Nature Valley’in proteinli yer fıstıklı ve çikolatalı barlarının 100 gramında 489 kcal bulunurken, Cadbury’nin çikolata da içeren yer fıstıklı brunch barları tıpkı tartıda 485 kcal’ye sahiptir. (Bu iki marka da İngiltere’de bilinen atıştırmalık ve çikolata markaları)
Dr. Morgan, çok fazla protein yemenin kemiklerinize yahut böbreklerinize ziyan verebileceğine dair tezleri reddediyor. Lakin evvelce var olan bir sıhhat durumunuz varsa istisnalar olabilir.
Aşırı işlenmiş protein eserleri konusundaki tasalarına karşın Dr. Morgan, temel gıdalardaki protein ölçüsünün artmasının yararlı olduğunu düşünüyor.
Bunlar, kas ve kemikleri korumak için ortalama bir beşerden daha fazla proteine gereksinim duyan ileri yaştaki beşerler için bilhassa faydalı olabilir.
İngiltere’nin en büyük süpermarket zinciri Tesco’nun yüksek proteinli penne makarnası 100 gramında 8,8 gram protein içerirken, olağan penne tıpkı yük için 5,8 g protein içeriyor.
Ancak olağan makarnanın kilosu 1,29 sterlin iken, yüksek proteinli makarnanınki 4,80 sterlin.
Peki bu protein reklamı yapılan eserleri almaya bedel mi?
Ethan’a nazaran sıhhatinizi korumak için daha fazla proteine gereksinim duyan biriyseniz yahut kas geliştirmeye çalışıyorsanız ve günlük protein gayenizi karşılamak için biraz daha fazlasına gereksiniminiz varsa, evet.
“Diyetinizin çoğunluğu besin pahası yüksek işlenmemiş besinlerden oluşuyorsa ve amacınıza ulaşmak için fazladan 20 g proteine gereksiniminiz varsa ve canınız tatlı bir şeyler istiyorsa, o vakit o pudingi yahut atıştırmalığı tercih edebilirsiniz” diyen Ethan şöyle devam ediyor:
“Ama bunlara bel bağlamamalısınız. İstikrarlı beslenmek kıymetli.
“Kariyerime başladığım yıllarda beşerler peynir altı suyu proteininden yalnızca diyetinize ek olarak bahsediyordu. Artık ise her şeye protein ekleyen şirketlerin sayısı çılgınca arttı.”
